... de Laan naar Eme en de weg door de Bronsbergen, die tot dan toe een deel van de Emmerikseweg was, werd omgedoopt in Bronsbergen.
Een oude naam, de Bronsbergen.
Ik heb een oude kaart voor me liggen, uitgegeven in 1913, maar verkend in 1865, waarop Bronsbergen is vermeld.
Het is niet de enige ‘berg’ in de buurt. Op dezelfde kaart vind ik, in de onmiddellijke buurt, de Winterberg, het Harenberg en natuurlijk ook Helbergen. Voor de Zutphenaar die wel eens verder heeft gekeken dan de gemeentegrenzen -en wie heeft dat niet , al was het alleen al op de televisie of de film-
is het begrip berg in onze gemeente hoog gegrepen. Maar in een vlak land als het onze wordt een kleine verheffing in het landschap al snel een heuvel of een berg genoemd. De eerdergenoemde bergen liggen allemaal in de buurt van onze rivier De IJssel en dat is niet toevallig. Het is dankzij deze rivier dat de bergen konden ontstaan. Het zijn rivierduinen, gevormd uit het zand dat de rivier aanvoerde en afzette in de buitenbocht van de meander voor Zutphen.
Het zand is als gletsjerslijpsel afkomstig van de bergen in Zwitserland (als dank voor deze gulle gave geven we misschien wel onze euro’s uit op de berg- of wintersport in dat land...).
Eenzelfde zandduin is ook te vinden bij Gorssel en goed te bewonderen vanaf het fiets- en voetvoer over de IJssel.
In het landschap is er geen spoor meer te vinden van de ‘Helle Bergen’, alleen de wijk Helbergen tussen de Zuidwijken en de binnenstad herinnert er aan. ´Hel´ heeft trouwens waarschijnlijk de betekenis van ´licht´. Dus niet, of nauwelijks begroeide duinen. Misschien zijn de helle duinen afgegraven, een stad kan rivierzand goed gebruiken voor de aanleg van wegen of voor huizenbouw. Dat is in het gebied goed zichtbaar door het ontstaan van de gaten van Roelofs door het afgraven van zand. Deze gaten zijn nu omgetoverd in het Bronsbergenmeer.
Maar de gebronsde zandduinen langs de IJssel zijn gebleven. Nog steeds begroeid met hoge bomen en daardoor vanaf de weg niet meteen herkenbaar als duinen. Vanaf het water en vanaf de overkant van de IJssel bij het Ganzenei is dat veel beter te zien!
Een mooi gebied. Niet voor niets was hier eerder de uitspanning Het Harenberg gevestigd -prima bereikbaar met de Emmerikse tram.
Nu moeten we het doen met de uitspanning Fort Bronsbergen, waar het overigens prima koffie drinken is met uitzicht op het Bronsbergenmeer !
Auteur: Peter Jansen (BRON: wijkbulletin 2002/2), STRAATVERHALEN Bewerkt 24 jan 2025